U- Haft- Zarządzenie aresztu śledczego wobec polskich obywateli - pomoc adwokata specjalisty!

 W ramach tak zwanej  przestępczości transgranicznej niemieckie organy ścigania mają w kwestii decyzji dotyczącej zastosowania aresztu śledczego nierzadko do czynienia z obywatelami polski jako podejrzanymi. W żadnym wypadku nie oznacza to, że z tego obszaru pochodzi szczególnie wielu podejrzanych, lecz tylko to, że ze względu na wspólną granicę również polscy obywatele wchodzą w rachubę jako podejrzani.

Jednak istnieją różnice w traktowaniu ich w porównaniu do podejrzanych będących obywatelami Niemiec z prostych przyczyn, ponieważ wezwanie w Polsce, ewentualna ekstradycja lub sędziowskie przesłuchanie w Polsce są znacznie trudniejsze do zagwarantowania niż na przykład nałożenie sankcji na niemieckiego oskarżonego, który nie stawił się na wyznaczony termin rozprawy. Stąd też zarządzenie aresztu śledczego następuje o wiele szybciej a jego uchylenie wymaga reprezentacji przez doświadczonego obrońcę.

Zgodnie §§ 112 ff  niemieckiego Kodeksu postępowania karnego [Strafprozessordnung, StPO] przesłanką dla zastosowania aresztu śledczego jest nie tylko podejrzenie popełnienia przestępstwa, lecz także podstawa aresztowania oraz współmierność pomiędzy aresztem śledczym, oczekiwaną karą i znaczeniem sprawy.

W przypadku obcokrajowców, czyli także w przypadku obywateli polskich, najważniejszą podstawą aresztowania jest ryzyko ucieczki. Ryzyko takie zachodzi wtedy, gdy z uwagi na określone fakty przemawia za tym wyższe prawdopodobieństwo, że podejrzany będzie unikał postępowania karnego niż oczekiwanie, że nie będzie uchylał się od postępowania. Pojęcie "prawdopodobieństwa" podlega danej subiektywnej ocenie dokonywnej przez sędziego śledczego, tak że właściwie trudne jest ustalenie określonych parametrów. Sądy w Brandenburgii mają większą wprawę w takich przypadkach i mogą z uwagi na duże obciążenie oraz bliskość granicy skłaniać się raczej ku temu, aby nie wykonać nakazu aresztowania niż sędzia na Bawarii czy w Badenii-Wirtembergii. Jednak w praktyce uzasadnianie niebezpieczeństwa ucieczki faktem, że obcokrajowiec nie posiada w Niemczech stałego miejsca zamieszkania, to niestety jeden ze stereotypów.

Jawi się to już chociażby dlatego wątpliwe, że właśnie już na samym wstępie nie wolno wychodzić z założenia, że tylko z tego powodu podejrzany (może) opuści(ć) Republikę Federalną Niemiec, żeby uchylić się od ścigania karnego. Ponieważ zgodnie z zasadami orzecznictwa w przypadku obcokrajowców tylko wtedy powinno zachodzić ryzyko ucieczki, jeśli podejrzany po dokonaniu czynu chce udać się za granicę, aby  na stałe lub na dłuższy czas być nieosiągalnym lub wymknąć się organom dochodzeniowym i sądom w odniesieniu do już wszczętego lub oczekiwanego postępowania, przy czym powinno wystarczyć już to, jeśli  świadomie godzi się on na ten skutek. Fakt bycia osiągalnym drogą pocztową nie gra tu roli. W każdym razie ryzyko ucieczki nie zachodzi w przypadku podejrzanego, który wraca do swojego ojczystego kraju nie posiadawszy woli bycia nieosiągalnym i wiedzy o tym, że wszczęto przeciwko niemu postępowanie. Stąd nasuwa się wniosek, że w końcu nawet przy dokładnym stosowaniu się do przepisów prędzej można przyjąć ryzyko ucieczki wobec obywateli polskich niż wobec Niemców. 

W poszczególnych przypadkach można to jednak odeprzeć. W zamian za nałożenie określonych obowiązków można uniknąć wykonania nakazu aresztowania pod pewnymi warunkami. Oznacza to, że nakaz aresztowania nadal istnieje, nie wywołuje on jednak żadnego skutku, jeżeli są zachowane pewne przesłanki. W praktyce odbywa się to w ten sposób, że na rozprawie w przedmiocie badania zasadności wydania nakazu aresztowania podejrzany oświadcza, że udziela swojemu obrońcy nieodwołalnego pełnomocnictwa do doręczeń i wezwań. Jest to okoliczność, która może pokazać, że podejrzany nie chce się uchylać od postępowania. Kolejno może zostać zaproponowana zapłata kaucji. Stanowi to zachętę to nieuchylania się od postępowania. Jeżeli podejrzany mieszka w pobliżu granicy, można także zaproponować, żeby ten zgłaszał się regularnie na niemieckim komisariacie. Sukces działań adwokackich na etapie postępowania przygotowawczego zależy również od tego, jaki czyn zarzuca się podejrzanemu. Im wyższa oczekiwana kara tym niestety gorsze widoki na sukces pod względem niewykonania nakazu aresztowania. Właściwym rozwiązaniem może być niewystępowanie w postępowaniu przygotowawczym bezpośrednio przeciwko aresztowi, lecz zaproponowanie postępowania przyspieszonego lub przejścia do nakazowego postępowania karnego. Jednocześnie w niektórych konstelacjach może być wskazane wystąpienie przeciwko aresztowi dopiero na rozprawie głównej. Są to kwestie danego indywidualnego przypadku. Można je jednak poddać ocenie i rozstrzygnięciu przy pomocy wyżej wymienionych zasad.

Adwokat Andreas Junge jest od ponad 10 lat adwokatem specjalistą w dziedzinie niemieckiego prawa karnego i prowadzi rocznie ok. 250 spraw klientów polskiego pochodzenia.  Tym samym dysponuje odpowiednią wiedzą i doświadczeniem, aby w sposób optymalny doradzać i bronić swoich klientów. Aby skontaktować się z mecenasem wystarczy wysłać maila zawierającego Państwa pytania lub zadzwonić bezpośrednio do biura.

Bezpośredni kontakt w języku polskim możliwy jest także pod numerem telefonu 0048 607 127 564 lub mailowo Ger-interpres@list.pl.

Im Rahmen der sogenannten grenzüberschreitenden Kriminalität haben es die deutschen Strafverfolgungsbehörden bei der Frage, ob Untersuchungshaft angeordnet werden soll, nicht selten mit polnischen Staatsbürgern als Tatverdächtige zu tun. Dieses soll auf keinen Fall heißen, dass aus diesem Herkunftsgebiet besonders viele Tatverdächtige stammen, sondern nur, dass durch die gemeinsame Grenze auch polnische Bürge als Tatverdächtige in Betracht kommen.

Es bestehen aber Unterschiede in der Behandlung zu deutschen Tatverdächtigen, ganz einfach weil eine Ladung in Polen, eine eventuelle Auslieferung oder richterliche Befragung in Polen wesentlich schwieriger zu gewährleisten sind, als etwa die Sanktionieren eines zu einem Gerichtstermin nicht erschienenen deutschen Angeklagten. Die Anordnung von Untersuchungshaft erfolgt daher viel schneller und deren Beseitigung erfordert die Vertretung durch einen erfahrenen Strafverteidiger.

Untersuchungshaft setzt gem. §§ 112 ff StPO nicht nur einen Tatverdacht, sondern auch einen Haftgrund voraus und die Verhältnismäßigkeit zwischen Untersuchungshaft, der zu erwartenden Strafe und der Bedeutung der Sache.

Bei Ausländern, also auch bei polnischen Staatsbürgern, ist wie bei Deutschen der wichtigste Haftgrund die Fluchtgefahr. Diese liegt vor, wenn aufgrund bestimmter Tatsachen eine höhere Wahrscheinlichkeit dafür spricht, dass sich der Beschuldigte dem Strafverfahren entziehen wird, als für die Erwartung, er werde sich dem Verfahren stellen. Der Begriff „Wahrscheinlichkeit“ unterliegt einer jeweiligen subjektiven Bewertung durch den Ermittlungsrichter, sodass eigentlich eine Aufstellung bestimmter Parameter schwierig ist. Gerichte in Brandenburg sind routinierter in solchen Fällen und können wegen der hohen Auslastung und Grenznähe eher dazu neigen, den Haftbefehl außer Vollzug zu setzen, als Richter in Bayern oder Baden- Württemberg. In der Praxis gehört es leider zu den Stereotypen, Fluchtgefahr damit zu begründen, dass ein Ausländer in Deutschland keinen festen Wohnsitz hat.

Dieses erscheint schon deswegen zweifelhaft, weil eben nicht von vornherein davon ausgegangen werden darf, dass die Bundesrepublik nur deswegen verlassen werden soll, um sich der Strafverfolgung zu entziehen. Denn nach den Grundsätzen der Rechtsprechung soll bei Ausländern Fluchtgefahr dann vorliegen, wenn sich der Beschuldigte nach der Tat ins Ausland begeben will mit der Absicht, für die Ermittlungsbehörden und Gerichte im Hinblick auf das bereits eingeleitete oder bevorstehende Verfahren dauerhaft oder für längere Zeit unerreichbar zu sein oder sich ihrem Zugriff zu entziehen, wobei es genügen soll, wenn er diesen Erfolg bewusst in Kauf nimmt. Eine postalische Erreichbarkeit spiele hierfür keine Rolle. Keine Fluchtgefahr sei jedenfalls bei dem Beschuldigten gegeben, der ohne den Willen unerreichbar zu sein und ohne das Wissen, dass gegen ihn ein Verfahren eingeleitet wurde, in sein Heimatland zurückkehrt. Es folgt daher, dass letztendlich gegen polnische Staatsbürger selbst bei genauer Anwendung der Gesetze schneller Fluchtgefahr angenommen werden kann als gegenüber Deutschen. 

Dem kann jedoch im Einzelfall entgegengetreten werden. Ein Haftbefehl kann auch gegen geeignete Auflagen unter bestimmten Voraussetzungen außer Vollzug gesetzt werden, d. h. der Haftbefehl existiert weiter, entfaltet aber keine Wirkung wenn bestimmte Voraussetzungen erfüllt sind. In der Praxis geschieht dies meistens dadurch, dass in der mündlichen Verhandlung zur Prüfung des Haftbefehls der Beschuldigte erklärt, dass sein Verteidiger unwiderruflich Ladung- und Zustellungsvollmacht erteilt wird. Dieses ist ein Umstand, der zeigen kann, dass sich der Beschuldigte dem Verfahren stellen will. Weiter kann die Zahlung einer Kaution angeboten werden. Dieses schafft ebenfalls einen Anreiz, sich dem Verfahren zu stellen. Sollte der Beschuldigte in Grenznähe wohnen, kann auch angeboten werden, dass er sich regelmäßig bei einer deutschen Polizeidienststelle meldet. Der Erfolgt dieses anwaltliche Vorgehen im Ermittlungsverfahren hängt auch davon ab, welche Straftat vorgeworfen wird. Je höher die Straferwartung desto geringer leider die Erfolgsaussichten auf Außervollzusetzung des Haftbefehls. Es kann sich anbieten, im Ermittlungsverfahren noch nicht direkt gegen die Haft vorzugehen sondern ein beschleunigtes Verfahren oder den Übergang ins Strafbefehlsverfahren vorzuschlagen. Gleichfalls kann in manchen Konstellationen das Vorgehen gegen die Haft erst in der Hauptverhandlung ratsam sein. Dies sind Fragen des jeweiligen Einzelfalls. Sie können aber mit Hilfe der oben genannten Grundsätze beurteilt und entschieden werden.

Rechtsanwalt Andreas Junge ist seit über zehn Jahren Fachanwalt für Strafrecht und betreut pro Jahr ca. 250 Mandanten polnischer Herkunft. Er hat damit das Wissen und die Erfahrung, Sie optimal zu beraten und zu verteidigen. Senden Sie einfach eine mail mit Ihren Fragen oder rufen Sie direkt in seinem Büro an.

Eine direkte Kontaktaufnahme in polnisch ist auch unter 0048607127564 oder Ger-interpres@list.pl möglich.