Mal Sahibine veya Mirasçısına Ulaşılamayan Taşınmazların Devlete İntikali

Yurtdışında yaşayan vatandaşlarımız, Türkiye’deki taşınmazlarının son durumunu ve taşınmazlar üzerinde devlet tarafından gerçekleştirilen işlemleri güncel olarak takip edemediklerinden, hak kayıplarına uğramaktadırlar. Özellikle adres bilgilerinin yokluğu veya eksikliği sebebiyle kendilerine ulaşılamamakta ve taşınmazlarının bu yolla Devlete intikal etmesi ile karşı karşıya kalmaktadırlar.

Ayrıca üst soylarından (büyük dedeler ve büyük anneler) kendilerine intikal etmesi gereken taşınmazlar, yetersiz araştırma neticesinde mirasçılarının tespit edilemediği gerekçesiyle, Medeni Kanun’un 501. maddesi hükmü ile Devlete geçmektedir. Bu durumda mirasçılar böyle bir taşınmazdan zaten haberdar olmadıkları için, takibini yapmaları da maalesef söz konusu olmamaktadır. Mirasçısı olmadığı sanılan vefat etmiş kişinin tüm malvarlığı, doğrudan Devlete intikal etmektedir. 

3561 sayılı Mal Memurlarının Kayyım Tayin Edilmesine Dair Kanun hükümlerince, bir kimsenin uzun süreden beri bulunamaması veya oturduğu yerin bilinememesi nedeniyle malvarlıkları üzerinde, Devlet tarafından kayyım tayin edilir. 

Hazinenin talebi ile Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından atanan kayyımın esas görevi, malvarlığını yönetmek, işletmek, bakım ve onarımlarını yaptırmak, işgal ve tecavüzlere karşı korumak ve gerekli diğer işlemleri yapmak olup, ayrıca malvarlığının yönetiminden elde edilen gelirleri tahsil ederek açılan banka hesaplarında değerlendirmektir.

Bu süreçte mal sahibinin veya mirasçılarının tespit edilmesi veya şahsen başvurmaları halinde, kayyımlığın kaldırılması söz konusu olacak ve edinimlerle birlikte mülk, hak sahiplerine teslim edilecektir. 

Şayet 10 yıllık süre zarfında hak sahipleri tespit edilemez veya ulaşılması mümkün olmazsa Medeni Kanun’un 588. maddesi hükmü gereğince taşınmaz Devlete intikal edecektir.

Bu tür hak kayıplarının önüne geçilmesi için öncelikli tavsiyemiz, vatandaşlarımızın Türkiye’deki adres kayıtlarının tam ve eksiksiz olup olmadığını kontrol etmeleridir. Gerekirse Türkiye’de Nüfus Müdürlüklerine, yurtdışında ise Konsolosluklara başvurarak ikinci adres olarak Türkiye’de bir adres bildirmeleri faydalı olacaktır. 

Bunun haricinde, aile büyüklerinden taşınmaz kaldığı düşünülüyorsa ve ancak kendilerine hiçbir bildirim yapılmadan devlete intikal ettiği veya devlet tarafından kamulaştırıldığı düşünülüyorsa, bu hususta ilgili Tapu Müdürlüklerine başvurularak, 4982 sayılı Bilgi Edinme Kanunu gereğince, bilgi talep edilebilir.